بهترین زمان برای نوشتن
برخی سؤالهای مهم که افراد معمولاً پس از ورود به عرصه نویسندگی از خود میپرسند، عبارتاند از: «چه زمانی برای نوشتن مناسبتر است؟»، «چه زمانی شروع به نوشتن کنیم؟»، «در چه زمانی بنویسیم؟» یا مانند اینها. در ادامه به بررسی این موضوع میپردازیم.
در آموزش تخصصی نویسندگی به فرد گفته میشود که انتخاب زمان مناسب برای نوشتن به عوامل متعددی مانند ریتم طبیعی بدن و عادتهای فردی و محیط اطراف بستگی دارد. نویسندگان حرفهای معتقدند که میزان تمرکز و خلاقیت در ساعتهای مختلف روز ممکن است تغییر کند. برخی از پژوهشها نشان میدهند که صبحها، زمانی که ذهن تازه نفس است و نویسنده هنوز درگیر فعالیتهای روزمره نشده، بهترین زمان برای نگارش متون خلاقانه است. با اینحال، این موضوع شخصی بوده و هر نویسنده باید بهترین زمان را براساس نیازها و عادتهای خود پیدا کند.
چه زمانی برای نوشتن مناسبتر است؟
زمان مناسب برای شروع راههای تمرین در نویسندگی و بهطور کلی نوشتن، از جنبههای مختلفی درخور بررسی است و به فاکتورهای متعددی بستگی دارد، از جمله:
- بیولوژی بدن؛
- سطح تمرکز؛
- عوامل محیطی؛
- نوع فعالیت و عادتهای نویسنده.
تحقیقهای گستردهای در این زمینه صورت گرفتهاند که به بررسی زمانهای مختلف از روز و شب و تأثیر آن بر عملکرد نویسندگان پرداختهاند. برای درک بهتر این موضوع، ابتدا باید به جنبههای مختلف اثرگذاری زمان بر نویسندگی بپردازیم.
بیولوژی بدن و ریتم شبانهروزی
ریتم شبانهروزی بدن که بهعنوان ساعت بیولوژیک نیز شناخته میشود، نقش مهمی در تعیین زمانهای بهینه برای فعالیتهای ذهنی و فیزیکی انسان دارد. این ریتم که آن را ساعت داخلی بدن تنظیم میکند، تأثیر بسزایی بر سطح انرژی و هوشیاری و حتی خلاقیت فرد دارد. مطالعهها نشان دادهاند که بیشتر افراد در ساعات صبح، بهویژه بین ساعت ۸ تا ۱۱ صبح، در اوج هوشیاری و تمرکز خود قرار دارند. این زمان بهدلیل تعادل هورمونی و بهینهبودن عملکرد مغز، اغلب زمان مناسبی برای فعالیتهای تحلیلی و دقیق مانند نوشتن است.
بااینحال، این مسئله برای همه نویسندگان صادق نیست. برخی از نویسندگان بهدلیل ساختار بدن و عادتهای شخصی، ممکن است در شبهنگام خلاقیت بیشتری را تجربه کنند: بخصوص بین ساعت ۹ شب تا ۲ صبح. این زمانها بهویژه برای افرادی که در حیطه خلاقیتهای هنری و نوشتن خلاقانه فعالیت میکنند، مؤثرتر است؛ چراکه مغز در این ساعات از شبانهروز کمتر با تحریکهای محیطی مواجه است و تمرکز بیشتری بر فرایندهای خلاقانه دارد. بنابراین برای نویسندگی رمان و داستانهای کوتاه و درکل نوشتن باید ریتم شبانهروزی بدن خود را پیدا کرد.
اثر تمرکز و کاهش مزاحمتها
پژوهشها نشان میدهند که تمرکز یکی از عوامل کلیدی در افزایش کیفیت نوشتن است. محیطهای شلوغ و پرسروصدا بهشدت بر عملکرد نویسندگان تأثیر منفی میگذارند. ازاینرو، بسیاری از نویسندگان ساعتهای اولیۀ صبح یا اواخر شب را برای نوشتن انتخاب میکنند: در این زمانها مزاحمتها کمتر است و نویسنده با تمرکز بیشتر روی متن خود کار میکند. مطالعهای از دانشگاه استنفورد نشان داده است که ۷۵ درصد از نویسندگان موفق تمایل دارند در ساعات آرام روز یا شب بنویسند.
تأثیر نوع نویسندگی بر زمان مناسب نوشتن
نوع نوشتن نیز گاهی تعیینکننده زمان مناسب برای نویسندگی است. بهعنوان مثال، نوشتن مطالب علمی و تحلیلی که نیاز به دقت بالا و تمرکز شدید دارند، در ساعات صبح بهتر انجام میشود؛ زیرا مغز در اوج کارایی خود است. ازسویدیگر، نوشتن خلاقانه که به تخیل و خلاقیت بیشتری نیاز دارد، در ساعاتی از شبانهروز که مغز در آرامش بیشتری است، ممکن است بهینهتر باشد. تحقیقات نشان دادهاند که مغز در هنگام خستگی میتواند خلاقتر باشد؛ چراکه در این حالت، موانع ذهنی کاهش یافته و ایدههای جدید و نوآورانه آسانتر شکل میگیرند.
خلقوخو و عادتهای شخصی نویسنده
خلقوخوی نویسنده نیز نقش مهمی در تعیین زمان مناسب برای نوشتن دارد. بر اساس مطالعههای روانشناسی، افراد با روحیههای مختلف در ساعتهای متفاوتی از روز بهترین عملکرد خود را ارائه میدهند. افراد صبحگاهی، که بهاصطلاح «مرغ سحر» نامیده میشوند، در ساعات اولیه روز فعالتر و هوشیارتر هستند و نوشتن برای آنها در این زمان بسیار مؤثرتر است. ازسویدیگر، افراد شبزی که به نام «جغد شب» شناخته میشوند، در هنگام شب بهترین عملکرد خود را دارند.
درنهایت، انتخاب زمان مناسب برای نوشتن امری کاملاً شخصی است و به عوامل متعددی مانند ریتم شبانهروزی بدن، نوع نوشتن، سطح تمرکز و محیط بستگی دارد. پژوهشهای علمی مختلف نشان میدهند که بهترین زمان برای نوشتن، زمانی است که نویسنده در اوج تمرکز و خلاقیت خود قرار دارد و این زمان برای هر فرد متفاوت است. ازاینرو، توصیه میشود نویسندگان زمانهای مختلف روز و شب را آزمایش کنند تا بتوانند مناسبترین زمان را برای نوشتن شناسایی کرده و از آن بهرهبرداری کنند.
نویسندگان مشهور و زمان نوشتن آنها
تحلیل عادتهای نوشتاری نویسندگان مشهور یکی از موضوعهای بسیار جالب برای بررسی زمانبندی مناسب نوشتن است. عادتهای روزانه این نویسندگان نهتنها بر کیفیت و کمیت کارهای آنها تأثیر گذاشته است، بلکه به شناخت دقیقتر روشهای بهینهسازی بهرهوری نیز کمک کرده است. درک اینکه چگونه این نویسندگان بزرگ زمان خود را برای نوشتن سازماندهی کردهاند، برای نویسندگان امروز میتواند الهامبخش باشد.
ارنست همینگوی (Ernest Hemingway)
ارنست همینگوی یکی از نویسندگانی بود که بهشدت به زمانبندی و نظم روزانه خود پایبند بود. او بیشتر در ساعات ابتدایی روز، از زمان طلوع آفتاب تا ظهر، به نوشتن میپرداخت. همینگوی معتقد بود که نوشتن در ساعات اولیه صبح، زمانی که ذهن هنوز آرام و سرشار از انرژی است، به او کمک میکند تا خلاقیت و تمرکز خود را به حداکثر برساند. او در مصاحبهای اشاره کرده بود که صبحها پس از بیدار شدن، بدون اینکه با دیگران تعامل داشته باشد، مستقیم به سراغ نوشتن میرود. همینگوی همچنین معتقد بود که نباید روز خود را با نوشتن به پایان برساند، بلکه باید به خود زمان بدهد تا ایدههای جدید در روز بعد ظاهر شوند.
هاروکی موراکامی (Haruki Murakami)
هاروکی موراکامی، نویسنده معروف ژاپنی، به داشتن روتین بسیار منظم و سختگیرانه در نوشتن شهرت دارد. او هر روز صبح ساعت ۴:۰۰ بیدار میشود و بلافاصله به نوشتن میپردازد. او روزانه حدود ۵ تا ۶ ساعت به نوشتن مشغول است و سپس به تمرین ورزشی و دیگر فعالیتهای روزانه میپردازد. موراکامی معتقد است که تکرار این روتین ثابت به او کمک میکند تا به یک وضعیت ذهنی مطلوب برای نوشتن دست پیدا کند. وی همچنین بر این باور است که تمرکز بر زمان نوشتن، همانند تمرکز بر تمرینهای فیزیکی، نیازمند تمرین و انضباط است.
مارسل پروست (Marcel Proust)
مارسل پروست یکی از نویسندگانی بود که به نوشتن در شب شهرت داشت. او بهدلیل بیماریهای مزمنی که داشت، بیشتر وقت خود را در تخت خواب میگذراند و شبها به نوشتن میپرداخت: زمانی که همه چیز ساکت و آرام بود. پروست در مقالههای خود اشاره کرده است که شبها وقتی که محیط اطرافش آرام و بدون مزاحمت میشد، بهترین زمان برای تمرکز و نوشتن بود. او بر این باور بود که شبها بهدلیل نبود نور خورشید و کاهش فعالیتهای اجتماعی، مغز انسان بیشتر به درون خود تمرکز میکند و این تمرکز به نویسنده اجازه میدهد تا به عمق بیشتری از افکار خود دست یابد.
تونی موریسون (Toni Morrison)
تونی موریسون، برنده جایزه نوبل ادبیات، معتقد بود که صبحهای زود قبل از طلوع آفتاب بهترین زمان برای نوشتن است. او در مصاحبهای اشاره کرده بود که صبحها، زمانی که دنیا هنوز در حال خواب است، ذهن او شفافترین و آمادهترین حالت خود را دارد. او همچنین بر این باور بود که نوشتن در این ساعتها به او اجازه میدهد بدون مزاحمتهای خارجی، روی کار خود تمرکز کند. موریسون از سکوت و آرامش صبحها استفاده میکرد تا به عمق شخصیتها و داستانهای خود نفوذ کند.
فرانتس کافکا (Franz Kafka)
فرانتس کافکا نیز یکی از نویسندگانی بود که بهدلیل شغل روزانهاش مجبور بود در شب بنویسد. او بعد از پایان کار روزانه، معمولاً شبها بین ساعت ۱۰ شب تا ۳ صبح مینوشت. کافکا معتقد بود که شبها، بهدلیل نبود مزاحمتهای روزانه، میتواند بهطور کامل در داستانهای خود غرق شود. او همچنین بر این باور بود که ذهن او در شبها حالت خلاقانهتری دارد و ایدههای جدید و بدیع در این ساعات به ذهن او خطور میکنند.
مایا آنجلو (Maya Angelou)
مایا آنجلو نویسنده و شاعر مشهور آمریکایی نیز به روتین نوشتاری دقیقی پایبند بود. او هر روز صبح زود به یک اتاق هتل کوچک میرفت که تنها شامل یک تخت و میز بود و در آنجا بدون هیچ مزاحمتی به نوشتن میپرداخت. آنجلو بر این باور بود که برای نوشتن، لازم است از محیط خانه جدا شود و به فضایی کاملاً اختصاصی برای نوشتن دسترسی داشته باشد. او معمولاً از ساعت ۷ صبح تا ۲ بعدازظهر به نوشتن مشغول بود و این زمان را برای خود مقدس میدانست.
رابرت فراست (Robert Frost)
رابرت فراست، شاعر آمریکایی، به نوشتن در شب شهرت داشت. او معتقد بود که شبها، زمانی که همه چیز آرام و ساکت است، ذهن او به بهترین حالت برای نوشتن دست پیدا میکند. فراست در مقالهای اشاره کرده است که شبها وقتی که محیط اطرافش ساکت و خالی از هرگونه فعالیت است، مغزش بیشترین خلاقیت را نشان میدهد و اشعار بسیار برجستهاش را در این ساعات سروده است.
استیون کینگ (Stephen King)
استیون کینگ، نویسنده معروف ژانر وحشت، به نوشتن روزانه خود پایبند است. او هر روز صبح حدود ساعت ۸ شروع به نوشتن میکند و تا زمان ناهار، بین ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ کلمه مینویسد. کینگ معتقد است که نوشتن باید به یک عادت روزانه تبدیل شود و به همین دلیل هر روز بدون استثنا مینویسد. او همچنین بر این باور است که نویسندگان باید زمان مشخصی از روز را به نوشتن اختصاص دهند و این زمان را به هیچ چیز دیگری اختصاص ندهند.
بهطور کلی، تمامی نویسندگان در هر عرصهای مانند نویسندگی استنداپ کمدی، نویسندگی داستان کوتاه، نویسندگی رمان و…، از زمان مختص به خود برای نوشتن استفاده میکنند.
تأثیر خواب بر انتخاب بهترین زمان برای نوشتن
تأثیر خواب و استراحت بر انتخاب زمان مناسب برای نوشتن یکی از مباحث مهم و پیچیده در علم نویسندگی و روانشناسی شناختی است. خواب بهعنوان یکی از نیازهای اساسی بدن و مغز انسان، نقش مهمی در بازیابی انرژی، تقویت حافظه، بهبود خلاقیت و تمرکز دارد. نویسندگان بهدلیل نیاز به خلاقیت و تمرکز بالا، بیشتر با موضوع خواب سروکار دارند.
مغز انسان بهشدت به کیفیت و کمیت خواب وابسته است. طی خواب، مغز فرایندهای مختلفی را از جمله تثبیت حافظه و تنظیم احساسات و پردازش اطلاعات، انجام میدهد. بهطورخاص، خواب مرحله REM (حرکات سریع چشم) که در اواخر چرخۀ خواب رخ میدهد، نقش حیاتی در تقویت خلاقیت و حل مسائل دارد. این نوع خواب که معمولاً با رؤیاپردازی همراه است، به مغز اجازه میدهد تا دادههای مختلف را بهشکلی خلاقانه ترکیب کرده و به ایدههای جدید دست یابد. برای نویسندگان، این فرایند به تولید ایدههای نوین و ساختاردهی به روایتهای پیچیده و خلق کارهای خلاقانه کمک میکند.
مطالعهها نشان میدهد که نویسندگان با خواب کافی، در مقایسه با کسانی که با کمبود خواب مواجهاند، خلاقترند و توانایی بالاتری در تحلیل و حل مسائل دارند. همچنین، کیفیت خواب در تعیین زمانی که فرد بهترین عملکرد را دارد، تأثیرگذار است. نویسندگانی که از خواب کافی برخوردارند، معمولاً در ساعات صبح یا اوایل روز بهترین بهرهوری را تجربه میکنند؛ درحالیکه کمبود خواب ممکن است نویسنده را به تأخیر در نوشتن و کاهش کیفیت محتوای تولیدی سوق دهد.
نتیجهگیری برای بهترین زمان نوشتن
بهترین زمان برای نوشتن، بهطور کلی، به نوع رفتار و عادتها و سبک زندگی نویسنده بستگی دارد. هر فرد یک زمان خاص را برای شروع نوشتن خود برمیگزیند. نکته مهم در این زمینه آن است که فرد باید با توجه به بیولوژی بدن و سطح تمرکز خود بهترین زمان را برای نوشتن انتخاب کند.
دیدگاهتان را بنویسید